Project Vitra

van Rolf Fehlbaum

Het Project Vitra begon in 1957 in Bazel en Weil am Rhein met de productie van de meubels van Charles en Ray Eames en van George Nelson door de oprichters van het bedrijf, Willi en Erika Fehlbaum. Tegenwoordig produceren wij deze meubels nog als onze klassiekers en wij zijn nog steeds gevestigd in de stadsregio Bazel. In de loop der jaren is er echter veel bijgekomen.
We spreken over een project omdat het alle deelnemers om veel meer gaat dan louter het bedrijf. Het economische succes is en blijft echter de grondslag voor Vitra. Ons werk berust echter op het inzicht, dat het dagelijkse leven veel plezier, inspiratie en esthetische bevrediging met zich kan meebrengen en dat design dit toegankelijk kan maken. Dat is het doel van het project; het moet het dagelijkse leven verrijken. Derhalve openbaart het zich op verschillende niveaus: in de producten en inrichtingsconcepten, in de architectuur van het bedrijf, in zijn collecties, in zijn museum, in de communicatie en in zijn houding ten opzichte van de ontwerpers en de gebruikers.

Charles Eames heeft het Project Vitra het duurzaamst vormgegeven. Hij omschreef de 'recognition of need' als de belangrijkste voorwaarde van design en waarschuwde voor stilistische uitspattingen. Volgens hem moest de designer matigheid betrachten en zich geheel wijden aan probleemoplossing. Desondanks is design uiteindelijk een zaak van auteurs die op grond van een probleemanalyse voor oplossingen zorgen. Daarom werkt Vitra altijd met auteurs. Dus met designers die niet alleen over ontwerpcapaciteiten beschikken maar een eigen kijk op de wereld hebben en eigenzinnigheid in hun werk tonen. Ze geven design een boodschap mee, die naar puur plezier verwijst.
Bij het Project Vitra hoort veelsoortigheid tot en met onoverzichtelijkheid. Daaraan hebben wij ons nooit gestoord. Het architectonische park op de Vitra Campus in Weil is even kenmerkend voor ons als de stoelen, tafels, sofa’s, winkelinrichtingssystemen en accessoires die wij produceren. Het Vitra Design Museum en het Vitra Schaudepot met hun collecties, archieven en miniaturen behoren evenzeer tot het project als onze klassiekers uit de 20ste eeuw of de interieurcollages die wij ontwikkelen voor woningen en kantoren. De achterliggende gedachte is de overtuiging dat de inrichting van het leven het beste toegankelijk en aan te passen is, als men zo weinig mogelijk beperkingen instelt.

Om die reden beschouwen wij een woning, een kantoor en de openbare ruimte niet als scherp gescheiden, maar als verwante domeinen. Naar behoefte ontstaan er producten die zo voordelig zijn als onze kunststof stoelen of zo luxe zijn bedoeld als de Lounge Chair. Wij bewegen voortdurend vooruit en achteruit op de tijdslijn. Wij verzorgen het erfgoed van de klassiekers in heruitgaven, tentoonstellingen en publicaties. We houden ons echter even geëngageerd bezig met hedendaags design. Bovendien zijn we even geïnteresseerd in ergonomie, milieu, logistiek en kwaliteitsbewaking als in de antropologie van wonen en werken.
Om de wereld van de woninginrichting en haar producten beter te begrijpen, ben ik begin jaren '80 begonnen met het verzamelen van meubels uit de moderne tijd. De groeiende collectie maakte de bouw van een museum vanzelfsprekend. Een levendig museum vereist echter tentoonstellingen. Om deze tentoonstellingen te kunnen financieren, moeten ze zo aantrekkelijk zijn dat andere instellingen ze graag zouden overnemen. De tentoonstellingen leidden tot de uitgave van catalogi, de organisatie van workshops, de aanschaf van archieven en de vervaardiging van allerlei museumproducten. Ondertussen reizen de tentoonstellingen van het Vitra Design Museum de hele wereld rond. Vandaag behoort de meubelcollectie tot het Vitra Design Museum. Delen van deze collectie worden tentoongesteld in het Vitra Schaudepot, dat in juni 2016 de deuren opende.
In 1981 deed zich onverhoopt de kans voor, architectuur te betrekken in het project. Een groot deel van de productiegebouwen in Weil am Rhein was verwoest door een enorme brand en er werd besloten tot wederopbouw. Nicholas Grimshaw, de architect van het eerste nieuwe gebouw, stelde ook een masterplan voor de uniforme ontwikkeling van het terrein op. Niet veel later leidde mijn ontmoeting met Frank Gehry echter ertoe het idee van een homogene overbouwing te vervangen door het concept van een collage. Zo ontstond de Vitra Campus in Weil am Rhein.
Wat er tegenwoordig over het project valt te zeggen, is een voorlopig rapport. Het project ontwikkelt zich voortdurend en dat zal het nog lang blijven doen. Door zijn vorm als familiebedrijf, dat nu geleid wordt door Nora Fehlbaum (derde generatie), heeft het een goede kans zijn eigen karakter ook tijdens de verdere ontwikkeling te behouden. Er worden nieuwe ideeën nagestreefd: van de introductie van de Vitra Accessories Collection met een groeiende portfolio van designobjecten, accessoires en stoffen tot de uitbreiding van onze digitale kanalen en de lancering van onze eigen e-shop.

Tot die experimenten behoort ook het Vitra Magazine op de bedrijfswebsite. Hier willen wij mensen die geïnteresseerd zijn in design, architectuur of cultuur de mogelijkheid geven mee te genieten van onze ideeën over deze thema's. Daarom werken we non-stop om een bonte verzameling van artikels, berichten, afbeeldingen, theoretische concepten en commentaren te publiceren.

«Project Vitra – Design, Architecture, Communications (1950 - 2017)» opent zijn deuren op 25 maart 2017 in de brandweerkazerne op de Vitra Campus. De tentoonstelling brengt een overzicht van de diverse culturele en commerciële activiteiten van Vitra en blikt terug op de geschiedenis van het bedrijf.

Publicatie datum: 23 maart 2017, voor het eerst gepubliceerd in “Projekt Vitra”; Ed. Cornel Windlin en Rolf Fehlbaum; Birkhäuser Verlag; Bazel, 2008.
Auteur: Rolf Fehlbaum, Chairman Emeritus, Vitra
Afbeeldingen: Tobias Madörin, Malte Bruns / Jyrgen Ueberschär / Tobias Wootton, Wolfgang Scheppe



Meer magazine-artikelen