Wanneer eenvoudig complex is.

Physix
Het verhaal van een origineel van Vitra

Alberto Meda was ingenieur voordat hij ontwerper werd. Hij is van alle ontwerpers die met Vitra samenwerken het meest vertrouwd met techniek en constructies. Dat maakt hem tot de ideale partner om erg complexe ontwerpen eenvoudiger te maken, zowel wat de constructie als de vormgeving betreft. Zijn oplossingen onderscheiden zich door hun helderheid en visuele eenvoud. Een goed voorbeeld daarvan is de stoel Physix uit 2012.

De Physix moest een bureaustoel worden die de traditie van de Eames Aluminium Chair volgt en tegelijkertijd ook beschikt over een zitting en rugleuning die ergonomisch kunnen bewegen om zo tegemoet te komen aan de behoeften van de hedendaagse gebruiker. Als het aankomt op eenvoud en een heldere vormentaal is de Eames Aluminium Chair ongenaakbaar. Het idee om een doorlopende zitschaal te creëren uit een stuk stof dat tussen twee zijprofielen gespannen wordt, hebben Charles en Ray Eames zo perfect uitgevoerd dat de stoel een icoon van het meubeldesign geworden is.
“Wij zijn complexe wezens, dus laten we ons dan op zijn minst omringen met eenvoudige voorwerpen, wat een moeilijk leven hebben we anders!”
Alberto Meda
Voor Meda rees de vraag hoe hij het basisconcept, dat dan wel een comfortabele, maar statische zitschaal omvat, verder kon ontwikkelen zodat er meer beweging mogelijk is. Net zoals Charles en Ray Eames in hun tijd verdiepte hij zich in de mogelijkheden van moderne technieken en materialen. Al snel bleek dat de beoogde beweeglijkheid verkregen kon worden door hoogwaardige, flexibele kunststof te gebruiken. Zo is er ook bij de Physix sprake van twee zijprofielen waartussen een stoffen bekleding opgespannen wordt, maar in dit geval zijn ze gemaakt van kunststof en zijn ze zo ontworpen dat ze de bewegingen van de gebruiker precies volgen. Aangezien de vormveranderingen van de stof zonder weerstand ongecontroleerd zouden zijn, geleiden twee geweivormige beugels van aluminium de bewegingskrachten van de zijprofielen naar spiraalveren onder de zitting: dat zorgt voor gecontroleerde en regelbare bewegingen op basis van het gewicht van de gebruiker.
Nu ontbrak alleen nog het materiaal dat tussen de twee profielen gespannen kon worden. Die stof moest zo strak opgespannen kunnen worden dat hij ook zware gebruikers ondersteunt en hij moest tegelijkertijd flexibel genoeg zijn om de dynamische driedimensionale bewegingen te kunnen begeleiden. Bovendien moest de stof ook van hoge kwaliteit zijn om de belastingen van kantoorwerk aan te kunnen. De oplossing vonden Meda en de ontwikkelaars van Vitra in een robuuste gebreide bekleding met meerdradig garen. Door de doorschijnende eigenschappen van de stof ziet Physix er lichter uit.

De Physix is het ultieme resultaat van de ontwikkeling van stoelen met een zitting en rugleuning uit één stuk die bijna een eeuw geduurd heeft. In 1927 zorgde Mies van der Rohe met de Freischwinger MR 20/3 voor het eerste hoogtepunt van deze ontwikkeling. Later volgden schaalstoelen van voorgevormd multiplex, staal of kunststof van ontwerpers zoals Rietveld, Aalto en Coray, en natuurlijk ook de beroemde Aluminium Chair van Charles en Ray Eames. Alberto Meda maakt met Physix de beproefde met textiel bespannen zitschaal dynamischer zonder de eenvoud en directheid van zijn rolmodellen te verliezen.

Publicatie datum: 5.4.2019
Afbeeldingen: Florian Böhm, Marc Eggimann, Marcus Gaab, Alberto Meda

Het verhaal van een origineel van Vitra

Investeer in een origineel, omdat het nooit zijn waarde zal verliezen. Een imitatie is slechts een kopie, een gestolen idee. Kijk naar de verschillen, niet alleen de kwaliteit en andere voor de hand liggende afwijkingen, maar ook de zintuiglijke en emotionele aantrekkingskracht van het authentieke product. Een origineel is een partner voor het leven, die u misschien zelfs overleeft en dankbaar in huis zal worden genomen door de volgende generatie. Maar dat is een verhaal voor later.